W dzisiejszym opracowaniu przedstawimy Państwu w skrócie najważniejsze informacje dotyczące testamentów. Często pytacie się Państwo, czy testament odręczny jest równie ważny co testament notarialny, czy oboje małżonków może spisać jeden testament wspólny albo czy wymagana jest przy jego sporządzeniu obecność świadków. Na te i inne pytania odpowiedzi znajdziecie Państwo poniżej.
Zacznijmy od tego czym jest testament – jest rozporządzeniem majątkiem danego spadkodawcy (przyszłego zmarłego) „na wypadek śmierci” – czyli pisemnie wyrażoną wolą zmarłego co do tego kto i w jakim zakresie ma otrzymać jego majątek po jego śmierci. Jeżeli Spadkodawca nie sporządzi testamentu, pamiętajmy, że zastosowanie znajdzie dziedziczenie ustawowe – w którym kolejność oraz sposób dziedziczenia reguluje Kodeks cywilny w artykułach 931 – 937. Testament sam w sobie nie czyni powołanej w nim osoby spadkobiercą! Tak jak w przypadku dziedziczenia ustawowego, w przypadku dziedziczenia testamentowego – Aktem Poświadczenia Dziedziczenia (sporządzanym przez Notariusza) lub postanowieniem Sądu o stwierdzeniu nabycia spadku należy nabycie spadku przez konkretną osobę/osoby stwierdzić! Pamiętajmy, że w przypadku wizyty u Notariusza i sporządzania aktu poświadczenia dziedziczenia – przy sporządzaniu poprzedzającego go Protokołu dziedziczenia wymagana jest obecność nie tylko spadkobiercy testamentowego, ale również osób, które dziedziczyłyby spadek, gdyby testamentu nie sporządzono. Zapytacie Państwo – no to po co robić testament? A po to właśnie, żeby wskazać, że dziedziczy jakieś konkretne grono osób, a nie wszystkie, które by dziedziczyły na podstawie przepisów ustawy. Te osoby po prostu muszą być obecne przy sporządzeniu aktów (lub potwierdzić je notarialnie w innym miejscu na terytorium RP). Poświadczenie dziedziczenie testamentowego, przy braku sprzeciwu wyżej wspomnianych osób obecnych podczas czynności powoduje, że jeżeli należą one do kręgu: zstępnych (dzieci, wnucząt, itd.), rodziców oraz pozostałego przy życiu małżonka – będzie im przysługiwało jedyne roszczenie o zachowek (omawiany w poprzednich częściach naszych opracowań).
Przejdźmy do tematu samego testamentu i jego ważności. A więc odpowiadając na pierwsze
z pytań – testament może być sporządzony odręcznie przez spadkodawcę, przy czym:
– musi być cały spisany odręczenie przez spadkodawcę! (pisanie za członka rodziny i jego podpis, wydruk treści testamentu i podpis spadkodawcy – NIE WCHODZĄ W GRĘ)
– powinien być opatrzone datą i musi oczywiście podpisane przez spadkodawcę! (nie jest wymagana obecność żadnych świadków, a ich podpisy co do zasady spowodują NIEWAŻNOŚĆ TESTAMENTU!)
Taki testament odręczny może zawierać także wydziedziczenie osób uprawnionych do zachowku, o których mowa powyżej, przy czym skuteczne wydziedziczenie (o czym decyduje sąd, Notariusze nie poświadczą dziedziczenia na podstawie takiego testamentu), musi spełniać wymienione w Kodeksie cywilnym przesłanki, tj. osoba wydziedziczona:
„1) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
2) dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
3) uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.”
W kolejnej części o testamentach notarialnych.
Pozdrawiamy,
Zespół Kancelarii