Szanowni Państwo, kontynuując rozpoczęty w ostatnim opracowaniu temat testamentów -dzisiaj przybliżymy tematykę testamentów notarialnych.
Ustawodawca, a więc będące jego tworem prawo przewidziało możliwość sporządzenia testamentu w formie aktu notarialnego, a nawet jeden przypadek, kiedy, żeby jego postanowienia były skuteczne – muszą zostać objęte formą aktu notarialnego. Artykuł 9811 Kodeksu Cywilnego stanowi, że:
„ 1. W testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego spadkodawca może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku (zapis windykacyjny).”
Czym różni się zapis windykacyjny od zapisu zwykłego? A no tym, że zapis zwykły (który może znaleźć się w testamencie pisanym odręcznie) – zobowiązuje spadkobiercę (testamentowego lub ustawowego, gdy przedmiotem testamentu nie są rozrządzenia dotyczące osób spadkobierców) – do określonego działania w celu wykonania zapisu. Zapisobierca zwykły po śmierci spadkodawcy jest wierzycielem spadkobiercy, czyli może żądać wykonania zapisu od spadkobiercy. Zapisobierca windykacyjny nabywa przedmiot zapisu windykacyjnego z chwilą otwarcia spadku, tj. z chwilą śmierci spadkodawcy! Nie mniej pamiętajmy, że tak jak i w przypadku każdego testamentu i w tym przypadku, żeby potwierdzić nabycie przedmiotu – konieczne jest przeprowadzenie procedury dziedziczenia – jak wspominaliśmy w pierwszej części – u Notariusza lub w Sądzie.
Przedmiotem zapisu windykacyjnego może być:
1) rzecz oznaczona co do tożsamości – rzeczy, a więc nieruchomości i ruchomości, pamiętajmy, że muszą być one oznaczone co do tożsamości – o ile w przypadku nieruchomości problemów identyfikacyjnych unikniemy, to w przypadku ruchomości dobrym przykładem będzie np. samochód z podaniem jego danych identyfikujących z dowodu rejestracyjnego, czy karty pojazdu, środki pieniężne z podaniem kwoty i numeru rachunku bankowego, na którym się znajdują.
2) zbywalne prawo majątkowe – jak już wspomniano wyżej środki pieniężne do tej kategorii się nie zaliczają, tutaj przykładem będzie np. roszczenie z umowy deweloperskiej
3) przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne,
4) ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności –
5) ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej – wprowadzono przepisem obowiązującym od 1 stycznia 2020
Warto zauważyć, że:
1) przedmiotem zapisu windykacyjnego mogą być także rzeczy cudze – np. nieruchomość, czy obraz, który zamierzamy nabyć, będą skuteczne o ile spadkodawca będzie ich właścicielem w chwili śmierci i nie będzie zobowiązany do ich zbycia,
2) kiedy zapis windykacyjny jest bezskuteczny:
– wtedy kiedy przedmiot zapisu w chwili otwarcia spadku, czyli śmierci spadkodawcy nie należy do zmarłego, ale także kiedy zmarły był zobowiązany do jego zbycia! Te same zasady dotyczą zapisu windykacyjnego w formie użytkowania lub służebności,
– jeżeli przedmioty zapisane przez spadkodawcę wyczerpywać prawie cały spadek, gdyż wtedy osobę tę poczytuje się w razie wątpliwości nie za zapisobiercę, lecz za spadkobiercę powołanego do całego spadku,
3) jeżeli zapisem windykacyjnym zostanie objęty przedmiot, który nie powinien być nim objęty w chwili śmierci spadkodawcy – zapis windykacyjny zmieni charakter – powinien być poczytany jako zapis zwykły.
Zapytacie Państwo – po co w takim razie sporządzać testament notarialny, kiedy chcemy do spadku po prostu powołać jedną lub kilka osób? Motywacje Klientów są różne – chcą, żeby ich wola była niepodważalna (niestety prób podważenia testamentów także notarialnych nie da się uniknąć, nie mniej jednak można z całą stanowczością stwierdzić, że jest o to trudniej), dlatego, żeby uzyskać fachową poradę przed jego sporządzeniem, itd. Nie mniej jednak to tylko i wyłącznie Państwa decyzja. Dobrze spisany testament odręczny jest równie ważny, z zastrzeżeniem tego o czym pisaliśmy powyżej.
Pozdrawiamy,
Zespół Kancelarii